Gunung Surapati - Ratu Sapmiah
Dina hiji mangsa, di tengah leuweung lempeng Gunung Surapati, aya hiji lembur leutik anu disimbutan ku awan bodas nu ngajajar kawas payung alam. Lembur éta ngaranna Cihaneut. Jalma-jalma didinya masih keneh percaya kana dongeng karuhun, yen gunung éta aya kakuatan gaib nu dijaga ku Ratu Sapmiah, hiji wanoja anu can aya nu pernah ningali sabenerna.
Di antara urang lembur, aya hiji pamuda anu ngaranna Jaka Suradipraja. Anjeunna cicing jeung nini-nina nu geus kolot. Jaka tumuwuh jadi pamuda anu gagah, ngabogaan rasa panasaran nu gede kana sagala hal, utamana hal-hal mistis nu patali jeung Gunung Surapati. Anjeunna remen ngadenge dongeng ngeunaan Ratu Sapmiah, wanoja anu cenah hirup di antara dunya nyata jeung kahyangan.
Dina peuting bulan purnama, Jaka mutuskeun pikeun neuleuman misteri Gunung Surapati. Anjeunna nyiapkeun bekel, tangtungan, jeung sajabana. Bari mawa tangkal obor, manéhna naek ka gunung kalayan ati-ati. Anjeunna teu sadar yen lalampahan éta bakal ngarobah hirupna salilana.
Nalika nepi ka hiji leuweung leutik di satukangeun curug, Jaka ningali cahaya nu ngagenclang. Anjeunna ngaléngkah, nepi ka nempo hiji wanoja nu geulis tur nyanghareupan langit. Jaka henteu wasa nyarita, sakumaha geulisna wanoja éta.
"Manéhna pasti Ratu Sapmiah," pikirna.
Wanoja éta, kalayan sorot panon nu teuas, nyarita, "Saha nu merean anjeun asup ka ieu tempat?" Suarana lembut tapi boga kakuatan nu nyingsieunan.
Jaka, sanaos haténa ngagebeg, neundeun rasa hormat. "Abdi hoyong terang saha anjeun, naha bener anjeun Ratu Sapmiah?"
Wanoja éta seuri leuleus. "Abdi sanés ngan ukur dongeng. Anjeun sumping ka dieu, tapi teu terang naha anjeun dipilih ku gunung ieu."
Jaka panasaran. "Dipilih? Naon hartina?"
"Aya hiji amanat, hiji takdir anu ngan jalma tangtu bisa narima. Tapi anjeun kudu siap ngorbankeun sagalana."
Saperti halna guntur nu ngagebrét langit, Jaka ngarasa geter dina haténa. Anjeunna sadar yén geus teuing jauh leumpang, balik ogé moal gampang. Ratu Sapmiah nyaritakeun yen manehna salila ieu ngajaga rusiah kolotna. Hiji kakuatan gaib nu ngan bisa diwariskeun ka jalma anu pantes.
Di hareupeunana, ngadadak muncul gambaran ngeunaan kahirupan urang lembur, nasib maranéhna anu patali jeung kakuatan Gunung Surapati. Jaka kudu milih: neruskeun hirup saperti biasa atawa narima takdir jadi panerus Ratu Sapmiah.
Nalika manehna mutuskeun pikeun narima takdir, ujug-ujug angin ngahiliwir ngurilingan manehna. Sakabéh awakna karasa hampang, siga aya nu mawa ka alam séjén.
Nalika panonna kasadar deui, Jaka geus aya di sisi lembur. Jalma-jalma ningali manehna ku rasa heran, sabab éta wengi, Gunung Surapati siga ngaluarkeun cahaya béda, leuwih caang tibatan biasa.
Saeutik-saeutik, Jaka mimiti ngaraos parobahan dina awakna. Anjeunna tiasa ngadenge sora alam, ngaraoskeun geter bumi, sarta ngarti kana sagala kakuatan nu nyamuni di gunung éta.
Tapi aya hiji hal deui nu jadi tanggung jawabna—nyumputkeun rusiah ieu ti jalma nu teu pantes mengetahuna.
Ti harita, Jaka henteu deui ngan saukur pamuda biasa. Anjeunna jadi juru pangajén Gunung Surapati, ngajaga rusiah nu ngan sakapeung bisa dipikanyaho ku jalma anu bener-bener milu hirup di alam alamiah.
Jeung kitu, legenda Ratu Sapmiah terus lumangsung, hirup di carita-carita nu dicaritakeun turun-temurun. Saha waé anu wani néangan misteri Gunung Surapati, meureun moal ngan ukur manggih carita, tapi ogé takdirna sorangan.